|
Σε κάποιες περιπτώσεις µπορεί να προκύψει τραύµα στην περιοχή του στόµατος που να οδηγήσει στην πλήρη εκγόµφωση του δοντιού, µε απλά λόγια το δόντι να φύγει από το στόµα. Οι τραυµατισµοί αυτοί συµβαίνουν περίπου σε ποσοστό 5% στους ενήλικες και 15% σε παιδιά. Σε αυτήν την περίπτωση, οι ασθενείς ή οι γονείς ανησυχούν ιδιαίτερα και τηλεφωνούν τροµοκρατηµένοι συνήθως στον οδοντίατρο. Παρά τη σοβαρότητα της κατάστασης, υπάρχουν πολλές πιθανότητες να σωθεί το δόντι και να επανατοποθετηθεί στο στόµα, αρκεί να ακολουθηθούν κάποια συγκεκριµένα βήµατα.
Οι κυριότεροι παράγοντες που επηρεάζουν την επιτυχία της επανατοποθέτησης ενός εκγοµφωµένου δοντιού είναι ο χρόνος που περνάει µέχρι να επισκεφθούµε τον οδοντίατρο και ο τρόπος που θα διαχειριστούµε το δόντι µέχρι την επίσκεψη αυτή.
Αφού εκτιµηθεί η σοβαρότητα του τραύµατος και επιβεβαιωθεί ότι δεν υπάρχει κάποιο σύµπτωµα που να επιβάλει τη µεταφορά του ασθενούς στο νοσοκοµείο και το µόνο πρόβληµα είναι το εκγοµφωµένο δόντι, τα βήµατα της αντιµετώπισης, σύµφωνα µε τις οδηγίες της IADT (International Association for Dental Traumatology), περιγράφονται παρακάτω:
1. Περιορίζουµε το πιθανό οίδηµα: Αν στο σηµείο που βγήκε το δόντι υπάρχει αιµορραγία, τοποθετούµε µια γάζα και δαγκώνουµε ελαφριά. Ταυτόχρονα χρησιµοποιούµε κάποιο κρύο επίθεµα στην περιοχή.
2. Πλένουµε το δόντι ΜΟΝΟ στην περίπτωση που είναι βρόµικο και ΜΟΝΟ µε τρεχούµενο νερό για λίγο χρόνο (δέκα δευτερόλεπτα). ∆εν το τυλίγουµε σε χαρτί ή πανί και ποτέ δεν το σκουπίζουµε ούτε το τρίβουµε για να καθαρίσει.
3. Η ιδανική αντιµετώπιση είναι η προσπάθεια άµεσης επανατοποθέτησης του δοντιού από τον ίδιο τον ασθενή στη θέση του. Αν, λοιπόν, είναι εφικτό, ο ασθενής µπορεί να πιάσει το δόντι από τη µύλη του -ποτέ από τη ρίζα- και να προσπαθήσει µε ήπιες κινήσεις να το ξαναβάλει στη θέση του µε τον σωστό προσανατολισµό. Αν το επιτύχει, µπορεί να δαγκώσει µια γάζα απαλά σε εκείνο το σηµείο, ώστε να διατηρηθεί σταθερή η θέση επανατοποθέτησης.
Προσοχή: Η προσπάθεια για επανατοποθέτηση του δοντιού θα πρέπει να γίνεται µόνο αν πρόκειται για µόνιµο δόντι. Αν το δόντι είναι νεογιλό, δεν πρέπει να επιχειρείται από τον ασθενή να το ξαναβάλει στη θέση του, διότι µπορεί να τραυµατιστεί τον διάδοχο µόνιµο.
4. Αν ο ασθενής δεν είναι σε θέση να κάνει την επανατοποθέτηση, θα πρέπει να διατηρήσει το δόντι σε κάποιο υγρό µέσον, κατάλληλο ώστε να διατηρήσει ζωντανά τα κύτταρα του περιορίζου. Πολλές έρευνες έχουν µελετήσει την καταλληλότητα των διάφορων υγρών συστατικών, ωστόσο δεν υπάρχει το «τέλειο» µέσον διατήρησης και επιπλέον τα πιο κατάλληλα µέσα δεν είναι ευρείας χρήσης, άρα είναι δύσκολο να υπάρχουν διαθέσιµα.
Το πλέον κατάλληλο µέσον είναι το ισορροπηµένο διάλυµα άλατος του Hank (HBSS), το οποίο χρησιµοποιείται στα νοσοκοµεία για τη διατήρηση οργάνων. Επειδή όµως αυτό είναι δύσκολο να είναι διαθέσιµο στον τραυµατισµένο ασθενή, προτιµώνται κατά σειρά άλλα υγρά, όπως το παστεριωµένο πλήρες γάλα, ο φυσιολογικό ορός και το σάλιο. Μπορείτε να διατηρήσετε επίσης το δόντι µέσα στο στόµα ανάµεσα στα δόντια και στο µάγουλο. Καλό θα ήταν να αποφύγετε την αποθήκευση του δοντιού σε νερό.
5. Τηλεφωνήστε αµέσως στον οδοντίατρό σας και πηγαίνετε όσο πιο άµεσα µπορείτε στο οδοντιατρείο.
Το δόντι χρειάζεται έκτοτε σταθεροποίηση και παρακολούθηση, σύµφωνα µε τις οδηγίες του οδοντιάτρου, και ενδοδοντική θεραπεία (απονεύρωση) σε ιδανικό χρόνο 7-10 µέρες µετά την επανατοποθέτησή του, αν πρόκειται για µόνιµο δόντι, διότι δεν υπάρχει η δυνατότητα αποκατάστασης της ζωτικότητας του δοντιού, αφού έχουν αποκοπεί τα νεύρα και τα αγγεία του. Επιπλέον, ο οδοντίατρος θα σας δώσει τις απαραίτητες οδηγίες σχετικά µε τη στοµατική υγιεινή, τη λήψη τροφής και την αντιβιοτική κάλυψη που µπορεί να χρειάζεστε.
Πρόληψη των ατυχηµάτων που µπορούν να προκαλέσουν τραυµατισµό είναι σηµαντικό να εφαρµόζεται, κυρίως µε νάρθηκες προστασίας των δοντιών που απορροφούν τους κραδασµούς των χτυπηµάτων.
Στην περίπτωση που ένα εκγοµφωµένο δόντι δεν γίνεται να σωθεί, µπορείτε να συζητήσετε µε τον οδοντίατρο σας τη λύση κατασκευής γέφυρας ή την τοποθέτηση ενός οδοντιατρικού εµφυτεύµατος.
Flores MT1, Andersson L, Andreasen JO, Bakland LK, Malmgren B, Barnett F, Bourguignon C, DiAngelis A, Hicks L, Sigurdsson A, Trope M, Tsukiboshi M, von Arx T (2007): Guidelines for the management of traumatic dental injuries. II. Avulsion of permanent teeth.; Dent Traumatol. 2007 Jun;23(3):130-6.
Poi WR, Sonoda CK, Martins CM, Melo ME, Pellizzer EP, de Mendonça MR, Panzarini SR. (2013): Storage media for avulsed teeth: a literature review.; Braz Dent J. 2013 Sep-Oct;24(5):437-45
Αρετή Τζάνου
Χειρουργός Οδοντίατρος,
DDS, Βιο-οδοντιατρείο Κηφισιάς
|
